تحلیل ساختاری مسائل نظام بودجه‌ریزی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

ازآنجاکه اصلاح‌های ساختاری نظام بودجه‌ریزی منوط‌به شناسایی مسائل و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ساختار فعلی است، در پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی مسائل اساسی نظام بودجه‌ریزی در جمهوری اسلامی ایران بوده‌ایم. در این پژوهش، از روش تحلیل ساختاری برای استخراج مسائل راهبردی در اصلاح ساختار بودجه استفاده شده است. با استفاده از روش تحلیل ساختاری، روابط مستقیم و غیرمستقیم بین عوامل احصاشدة متغیرهای ضروری برای تکامل سیستم استخراج و مشخص شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، متغیرهای راهبردی عبارت است از «وابستگی بودجه به نفت»، «ذهنیت رانتی در بودجه‌ریزی، تصویب و اجرا» و «نبود نظارت سیستمی». علاوه‌براین، نتایج نشان می‌دهد که متغیر مربوط به «ضعف اطلاعاتی و شناختی سازمان‌های برنامه و بودجة استانی» بیشترین تأثیرگذاری و متغیرهای «کسری مستمر بودجه» و «پنهان یا غیرشفاف‌بودن کسری بودجه» بیشترین تأثیرپذیری را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزة موضوعی: ایران

Scope: Iran

آذر ع، امیرخانی ط. (1391). بودجه‌ریزی عمومی: نهادهای بودجه‌ریزی و بودجه محلی. تهران: سمت.
رشید ارده ح، خزایی س. (1395). «تحلیل کلان روندهای موثر بر آینده بازار صنعت بانکداری با رویکرد تحلیل ساختاری/ تحلیل تاثیر متقابل (بر گذر)». فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین. 6(3): 57- 86. http://dx.doi.org/10.22108/nmrj.2016.21073 .
سازمان برنامه و بودجه کشور (1398). «طرح چارچوب اصلاح ساختاری بودجه با رویکرد قطع وابستگی به نفت: برنامه کلی اصلاح ساختاری بودجه عمومی». تهران: سازمان برنامه و بودجه. https://www.mporg.ir/FileSystem/View/File.aspx?FileId=a9badc85-37eb-4792-afdd-1f84fed7bfd0.
قاسمی م، سبحانیان س‌م‌ه، ابوحمزه د. (1400). «زمینه‌ها و راهکارهای کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت». فصلنامه مجلس و راهبرد. 28(105). http://dx.doi.org/10.22034/mr.2021.434.
قاسمی م، مهاجری پ. (1394). »قواعد مالی مناسب برای سیاستگذاری مالی در ایران». فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد و برنامه‌ریزی. ۲۰(۲) :۸۴-۵۹. http://jpbud.ir/article-1-1149-fa.html.
References
Ambrosio A, Lozano M, Hernandez P. (2009). “Prospective structural analysis: An application to rural development strategies”. The 83rd Annual Conference of the Agricultural Economics Society Dublin. http://dx.doi.org/10.22004/ag.econ.50929.
Arcade J, Godet M, Francis M, Fabrice R. (2008). Structural Analysis with the MICMAC Method & Actors' Strategy with MACTOR Method; Futures Research Methodology. Vol 2. AC/UNU Millennium Project.
Azar A, Amirkhani T. (2011). Public Budgeting: Budgetary Institutions and Local Budget. Tehran: Samt Publication. [in Persian]
Ghasemi M, Mohajeri P. (2015). “Appropriate fiscal rules for financial policy in Iran”. JEPR. 20(2): 59-84. http://jpbud.ir/article-1-1149-fa.html. [in Persian]
Ghasemi M, Sobhanian SMH, Abu Hamzeh D. (2021). "Fields and strategies for reducing the government budget's dependence on oil". Majles and Strategy Quarterly. 28(105). http://dx.doi.org/10.22034/mr.2021.434. [in Persian]
Godet AJ, Meunier MF, Roubelat F. (2003). “Structural analysis with the MICMAC method & actors' strategy with MACTOR method”. AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology-V2., AC/UNU, Washington, DC.
Iran's Planning and Budget Organization. (2019). “Budget structural reform framework plan with the approach of ending dependence on oil: General plan for structural reform of the public budget". Tehran: Planning and Budget Organization. https://www.mporg.ir/FileSystem/View/File.aspx?FileId=a9badc85-37eb-4792-afdd-1f84fed7bfd0. [in Persian]
Keynes JM. (1936). “The general theory of employment, interest and money”. In Johnson E, Moggridge D, Robinson A. (Eds.). The Collected Writings of John Maynard Keynes. Vol 7, Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1007/978-3-319-70344-2.
North DC. (1994). “Institutions, Institutional Change and Economic Performance”. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511808678.
----------------. (1993) “Institutions and credible commitment”. Journal of Institutional & Theoretical Economics. 149: 11-23. https://doi.org/10.5465/amp.2009.43479264.
Rashid Ardeh H, Khazaei S. (2016). "A macro-analysis of trends affecting the future of the banking industry market with a structural analysis/ interaction analysis (transition) approach". Quarterly Journal of Modern Marketing Research. 6(3): 57-86. http://dx.doi.org/10.22108/nmrj.2016.21073. [in Persian]
دوره 3، شماره 4
شماره ویژه ایران
1404
صفحه 777-803
  • تاریخ دریافت: 20 بهمن 1403
  • تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1403
  • تاریخ پذیرش: 29 بهمن 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 02 فروردین 1404
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1404