نقش رسانه در تأثیرگذاری سلبریتی‌ها بر جامعة ایران از منظر خبرگان همراه با طراحی مدل مدیریت رسانه‌ای تأثیرات فرهنگی و اجتماعی سلبریتی‌ها

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت رسانه‌ای، پردیس بین‌المللی کیش، دانشگاه تهران، کیش، ایران.

2 گروه مطالعات ایران، دانشکدة مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

آنچه امروز در فضای رسانه‌ای حاکم بر جوامع دیده می‌شود، پیدایش چهره‌های فعال در عرصة رسانه برای کسب شهرت و جذب هوادار با بهره‌گیری از انواع فعالیت‌های متمایز و خاص است، به‌طوری‌که جامعه را به خود جذب کنند. در این میان، چهره‌های دارای شهرت زیاد و فراگیری بیشتر در میان اقشار مختلف جامعه، در رویدادهای گوناگون سیاسی و اجتماعی اظهارنظر می‌کنند و حتی فعالیت‌های نیکوکارانه انجام می‌دهند و طیف وسیعی از جامعه نیز به میزان متفاوتی تحت تأثیر این نظرات و اقدام‌ها، موضع‌گیری خود را تعریف می‌کنند. در این پژوهش که با پارادایم تفسیری به‌روش کیفی، از نوع زمینه‌ای انجام شده است، نخست تلاش کرده‌ایم تأثیرات فرهنگی و اجتماعی سلبریتی‌ها را بر جامعة ایران بررسی و نقش رسانه در بروز این تأثیرها را مطالعه کنیم. در نهایت، چگونگی هدایت این تأثیرها با استفاده از مدیریت رسانه‌ای را ارزیابی و تحلیل کرده‌ایم. با توجه به موضوع مورد مطالعه و روش انتخابی برای این پژوهش، جامعة نمونة تحقیق در حوزة خبرگان عرصة شهرت، رسانه و دانشگاه انتخاب شد. از گروه سلبریتی‌ها 9 نفر، از گروه کوشندگان و مدیران رسانه 9 نفر و از گروه خبرگان دانشگاهی 8 نفر و در مجموع 26 نفر در مصاحبه‌ای عمیق مشارکت کردند تا به‌لحاظ نظری، داده‌ها به اشباع رسید. از تحلیل داده‌ها 15 مقولة اصلی را استخراج و در مدل پارادایمی دسته‌بندی کردیم. در نهایت، مدل پارادایمی مدیریت رسانه‌ای تأثیرات فرهنگی و اجتماعی سلبریتی‌ها طراحی شد. همچنین، بر پایة نظرات مصاحبه‌شوندگان، تأثیرات فرهنگی و اجتماعی سلبریتی‌ها بر جامعه و امکان مدیریت این تأثیرات از راه رسانه‌ها تأیید شده و الگوی اعمال این مدیریت رسانه‌ای در مدلی پارادایمی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزة موضوعی: ایران

Scope: Iran

اجتهادی م، کاشفی‌نیا و. (1398). «بررسی جامعه‌شناختی مخاطبان فرهنگ سلبریتی در اینستاگرام فارسی». فصلنامة مطالعات رسانههای نوین.5(20): 113-148.
حبیبی ا. (1398). مدل پارادایمی. پایگاه علمی پژوهشی پارس مدیر. https://parsmodir.com.
حسینی ف، دهقان ع. (1399). «مطالعۀ فرهنگ شهرگی در فضای رسانه‌ای ایران با تمرکز بر کنشگری شهروندان تهرانی در شبکه‌های اجتماعی». فصلنامة رسانه. 31(3): 27-54.
حق‌پناه ح. (1395). بررسی جامعهشناختی تأثیر سلبریتی‌ها بر گروه‌های مرجع دانشآموزان؛ مطالعة موردی: بررسی دانشآموزان مدارس متوسطه ٢ تهران(تبیان، ماهر و مفید). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
خیامی ع، اسکندری ع، خلقتی م. (1398). «بازکاوی فرهنگ سلبریتی‌گری و تعامل رسانه ملی با چهره‌ها». فصلنامة علمی رسانه‌های دیداری و شنیداری. 13(30): 7-32.
رحمان‌زاده ا، رضوی ع، رحیمی سجاسی د. (1399). «آسیب‌شناسی حضور دوگانه سلبریتیها (بازیگران) در فضای مجازی و رسانه ملی بر اساس آموزه‌های اسلامی و ارائه راهکار». مطالعات دینی رسانه. 2(7 و8): 27-56.
رضایی ن. (1397). نقش «مدیریت رسانه‌ای در مهندسی افکار عمومی». مجموعه مقالات چهارمین سمپوزیوم بینالمللی علوم مدیریت. تهران.
سلطانی‌فر م، گرانمایه‌پور ع، هاشمی ش. (1399) . «خلاقیت سلبریتی‌ها در اینستاگرام بر فرایند سیاستگذاری عمومی». نشریة علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. 9(4): 217-242.
شریفی ر. (1397). مطالعهای در مورد سلبریتی‌ها و دانشآموزان دبیرستانی؛ مطالعة موردی: دبیرستانهای فرهنگ (پسرانه) و طلوع (دخترانه). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
عباسی ع، جعفری ع. (1399). «تأثیر کنش‌های اینستاگرامی سلبریتی‌ها بر سبک زندگی کاربران ایرانی». پژوهش‌های ارتباطی. 27(1، پیاپی 101): 33-54.
فهیمی سیوکی م، پویا ع. (1399). «مدیریت خبر در استفاده از ظرفیت سلبریتی‌ها برای افزایش اعتماد به اخبار رسانه ملی». فصلنامة علمی مطالعات میانرشتهای ارتباطات و رسانه. 3(3، پیاپی 9): 41-70.
کشمور ا. (2006). فرهنگ شهرت. ترجمة احسان شاه‌قاسمی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ادبیات.
کوچکزایی م، فیضیان م، شاه‌آبادی، م. (1397). «بررسی سلبریتی‌سازی در رسانه و بحران هویت نوجوان در جامعه». جامعه، فرهنگ، رسانه. 7(29): 103-121.
موسی‌خانی م، رونقی، م‌ح. (1393). مورد پژوهی از مفهوم تا عمل. تهران: اسرار دانش.
Creswell JW. (2005). Educational Research: Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. 2nd ed. Pearson Education- Boston, US.
Green LE. (2012). “Celebrities as a new elite of information society”. Social Evolution & History. 11(1): 124-153.
Kim J, Kim J, Yang H. (2019). “Loneliness and the use of social media to follow celebrities: A moderating role of social presence”. The Social Science Journal. 56(1): 21-29.
Nayar PK. (2009). Seeing Stars: Spectacle, Society and Celebrity Culture. ThousandOaks, CA: Sage.
Patton MQ. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. Newbury Park, CA: Sage.
Reeves R, Baker G, Truluck Ch. (2012). “Celebrity worship, materialism, compulsive buying, and the empty self”. Psychol. Mark. 29: 674-679. doi:10.1002/mar.20553.
Shahghasemi E. (2021). “Rich kids of Tehran: The consumption of consumption on the Internet in Iran”. Society. 58: 398-405. doi: 10.1007/s12115-021-00626-3.
---------- (2020a). “Pornography of networked feminism: The case of Iranian ‘Feminist’ Instagramers”. ‏The 2nd International Conference on Future of Social Sciences and Humanities. Prague.
---------- (2020b). “Pornography of poverty: Celebrities’ sexual appeal at service to the poor?” ‏The 2nd International Conference on Future of Social Sciences and Humanities. Prague.
----------. (2020c). “Celebrityscape in Iran: A comparison between celebriphils and non-celebriphils”. ‏The 2nd International Conference on Future of Social Sciences and Humanities. Prague.
---------- (2020d). “Iranian Celebrities on the Internet”. Journal of Cyberspace Studies. 4(1): 77-80. doi: 10.22059/jcss.2020.74782.
Turner G. (2010). “Approaching Celebrity Studies”. Celebrity Studies. 1(1): 11-20.