مؤلفه‌های مؤثر بر رابطة سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی در نه کشور عضو اوپک

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد نظری، دانشکدة اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

در الگوهای سنتی یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی، انباشت سرمایه است. ازآنجاکه کشورهای درحال‌توسعه، از جمله ایران، برای رشد اقتصادی به انباشت سرمایه نیازمند هستند، به استفاده از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این کشورها توجه شده است. در مطالعة حاضر، به‌دنبال آنیم تا با استفاده از داده‌های پنل و مدل حداقل مربعات معمولی، آثار شاخص‌های توسعة مالی را در تأثیرگذاری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در نه کشور منتخب عضو اوپک (اکوادور، الجزایر، امارات متحدة عربی، ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، قطر، و نیجریه) در سال‌های 1987م تا 2017م بررسی کنیم. برآورد تخمین مدل در کشورهای مورد بررسی گویای این نتیجه است: اثر شاخص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی مثبت و معنادار؛ تأثیر شاخص مالی نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی به تولید ناخالص داخلی بر رشد اقتصادی منفی و معنادار؛ تأثیر شاخص مالی نسبت بدهی‌های نقدی به تولید ناخالص داخلی بر رشد اقتصادی مثبت و معنادار. از سیاست‌های کاربردی مهم کشورهای اوپک در پویاسازی آثار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی عبارت است از گسترش بازار تأمین مالی دیجیتال، توسعة کاربرد رمزارز و بلاک‌چین در تأمین مالی طرح‌های اقتصادی و تعدیل مقررات جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزة موضوعی: منتخبی از کشورهای عضو اوپک (اکوادور، الجزایر، امارات متحدة عربی، ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، قطر، و نیجریه)

Main Object: Selected OPEC Countries (Algeria, Ecuador, Iran, Iraq, Kuwait, Nigeria, Qatar, United Arab Emirates, Saudi Arabia)

آذربایجانی ک، کریمی ح، ناقلی ح. (1391). «برآورد تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر جریانات تجاری بخش صنعت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی». فصلنامة اقتصاد توسعه و برنامهریزی. 1(1): 69- 94.
پورشهابی ف، اسفندیاری م. (1395). «نقش توسعه مالی در ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ارتقاء رشد اقتصادی برای 10 کشور آسیایی در حال توسعه (1996-2013)». فصلنامه علمی پژوهشی رشد و توسعه اقتصادی. 7(28): 113- 126، doi: 20.1001.1.22285954.1396.7.28.7.1.
جلایی ع‌م، صباغ‌پورفرد م. (1388). «بررسی اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران از مسیر بازارهای مالی». پژوهشنامة اقتصادی. 9(2): 171- 188.
دادگر ی، نظری ر. (1387). «ارزیابی شاخص‌های توسعه مالی در ایران». کنفرانس بینالمللی توسعة نظام تأمین مالی در ایران.
زمردیان غ‌ر، حنیفی ف، محبوبی ب. (1395). «بررسی میزان تأثیرپذیری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از توسعه بازار پولی و مالی در اقتصاد ایران». فصلنامة علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری. 7(25): 223- 244.
شهیدی آ، یاوری ک. (1393). «توسعه مالی، موجودی سرمایه، سرمایه‌گذاری خارجی و رشد اقتصادی در ایران». فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی. 2(2).
لکورج ک، بختیاری کوهسرخی ص، قبادی س. (1401). «تأثیر متغیرهای نهادی و فرهنگی در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی (مورد مطالعه: منتخبی از کشورهای درحال‌توسعه)». مجلة توسعه و سرمایه. 7(2): 73-90.doi: 10.22103/JDC.2022.18347.1163.
لیلیان ن، ابراهیمی م، زارع ه، حقیقت ع. (1399). «ارائه الگوی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه با نقش میانجی سرمایه انسانی و فناوری اطلاعات و ارتباطات». اقتصاد مقداری. 19(3): 125- 153.doi: https://doi.org/10.22055/jqe.2021.32814.2225.
محمدی ح، نارویی م. (1394). «اثرگذاری سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تعامل با توسعه مالی روی رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای منتخب اسلامی)». فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی ایران. 19(61): 149-171.
 
Agrawal JP. (1981). Determinants of FDI: A suevey. Weltwirtschaftliches Archive.
Choong CK, Lam SY. (2011). “Foreign direct investment, financial development and economic growth: Panel data analysis”. The IUP Journal of Aplied Economics. 1 (2): 57- 73.
Dunning J. (1998). “Location and the Multinational Enterprise: A Neglected Factor?” Journal of International Business Studies. 29: 45-66.
Durusu-Ciftci D, Serdar Ispir M, Yetkiner H. (2017). “Financial development and economic growth: Some theory and more evidence. Journal of Policy Modeling. 39: 290-306. doi: https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2016.08.001.
Hermes N, Lensink R. (2003). “Foreign direct investment, financial development and economic growth”. The Journal of Development Studies. 40(1): 142-163.
June J (1989). “Tax policy and international direct investment”. Working Paper No 3048. Cambridge: National Bureau of Economic Research.
Kojima K. (1973). “A macroeconomic approach to FDI, Hitotusbashi”. Journal of Economics. 14(1): 1-21. doi: 10.15057/8008.
LiChee Y. (2010). “The impact of FDI and fnancial sector development on economic growth: Empirical evidence from Asia and Oceania”. International Journal of Economics and Finance. 2: 107-119.
Nasir NM, Rehman M, Ali N. (2017). “Foreign direct investment, financial development and economic growth evidence from Saudi Arabia”. International Journal of Financial Research. 8(4): 228- 239. doi: 10.5430/IJFR.V8N4P228.
Salisu Balago G. (2014). “Financial Sector Development and Economic Growth in Nigeria: An empirical investigation”. International Journal of Finance and Accounting. 2014; 3(4): 253-265. doi:10.5923/j.ijfa.20140304.05.