اثربخشی باور به آموزه‌های شیعی بر سبک زندگی جوانان؛ مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه قم

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

گروه مطالعات امریکا، دانشکدة مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

مفهوم سبک زندگی تمامی عرصه‌های خصوصی و اجتماعی حیات انسان را در بر می‌گیرد. تلقی دین‌زدایانه از سبک زندگی در جهان مدرن به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است. در پژوهش حاضر، با رویکرد کشورشناسی، ارتباط و تأثیر باور به آموزه‌های شیعی را بر سبک زندگی مسئولانه و سلامت‌محور در ایران بررسی کرده‌ایم. بدین منظور پیمایشی با مشارکت دانشجویان دانشگاه قم و با استفاده از آرای پیر بوردیو و پرسشنامة سبک زندگی چن و همکاران (Chen et al., 2007: 69) انجام شده است. در این پیمایش، نمونه‌ای 366 نفری و نماینده از دانشگاه قم به پرسشنامة سبک زندگی با باورهای شیعی در شش ساحت مسئولیت‌پذیری، فعالیت جسمانی، مثبت‌اندیشی دربارة زندگی، مدیریت استرس، تغذیة مناسب و حمایت اجتماعی پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد میان باور به آموزه‌های شیعی و اخذ سبک زندگی سلامت‌محور، به‌خصوص در ساحت‌های مسئولیت‌پذیری، مثبت‌اندیشی دربارة زندگی و مدیریت استرس رابطة معنادار (43/0 در سطح 10 درصد) وجود دارد. همچنین، در پژوهش حاضر، با پرداختن به عوامل اثربخش هویتی، مانند جنسیت و مقطع تحصیلی دانشجویان، مدل‌های متفاوتی از تأثیر باورهای شیعی در سبک زندگی دختران و پسران در مقاطع کارشناسی تا دکتری به‌دست آمد که خود در خور توجه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزه موضوعی: ایران

Scope: Iran

بوردیو پ. (2002). نظریه کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی. ترجمة مردیها م. تهران: انتشارات نقش و نگار.
ترابی ف. (1399). سبک زندگی اسلامی و رضایت از زندگی در زنان شاغل و خانه‌دار. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، رشتة مطالعات زنان، گرایش حقوق زن در اسلام، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
جوادی آملی ع. (1391). مفاتیح‌الحیات. چ 53. قم: نشر اسراء.
قاسمی ع‌ا. (1398). سبک زندگی تقو محور بر اساس قرآن و روایات. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، رشتة الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث، دانشگاه  پیام نور، قم، ایران.
گیدنز، آ. (1388). جامعه‌شناسی. ترجمة پاپلی‌یزدی ح. چ 4. نشر نی.
مهدویکنی مس. (1387). دین و سبک زندگی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، تهران، ایران.
مصباح یزدی مت. (1392). «سبک زندگی اسلامی؛ ضرورت‌ها و کاستی‌ها». معرفت. 22(185).
Adler A. (1929). “The case of Miss R”. International Journal of Individual Psychology. 1(1): 70-75.
Bocock R. (1992). “Consumption and Lifestyles”. Bocock R, Thompson K. (Eds). Social and Cultural Forms of Modernity. 15(2): 70-89.
Bourdieu P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Harvard University Press.
Chen MY, James K, Wang E. (2007). “Comparison of health-promoting behavior between Taiwanes and Amrican adolesents; A cross-sectional questionnaire survey”. International Journal of Nursing Studies. 44(3): 59-69.
Cockerham W, Snead M, Dewaal D. (2002). “Health lifestyle in Russia and socialist heritage, Lin, Nan, social capital”. A Theory of Social Structure and Action. 21(2):189-200.
Davie G. (2013). Religion in Modern Europe: A Memory Mutates. Oxford: Oxford University Press. 8.
Evanse D, Jackson T. (2007). “Towards a sociology of sustainable lifestyles”. University of Surrey. 8: 98-102.
Faries MD, Green S, Green P. (2023). “Autumn, the international association for psychology of religion”. Sage Journals. 45(2). https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/00846724221150028.
Lefebvre H. (2003). Key Writings. Elden S, Lebas E, Kofman E. (Eds). New York and London: Continuum.
Murat Aytac A. (2016). “Lifestyle and rights: A neo-secular conception of human dignity”. Philosophy and Social Criticism. 43(4): 4-15. doi: https://doi.org/10.1177/0191453716682373
Pew Research Center (2015). “The Future of World Religions: Population Projections, 2010-2050”. https://www.pewforum.org/2015/04/02/religiousprojections-2010-2050/
Rahman F. (1979). Islam. Chicago: University of Chicago Press.
Simmel G. (1971). On Individuality and Social Forms. Levine DN. (Eds). Chicago: University of Chicago.
Williams R. (1958). Culture and Society. Harmondsworth: Penguin.
Watt WM. (1994). The Islamic Tradition: An Introduction. Oxford: Oneworld Publications.
Yeğenoğlu M. (2011). “Clash of secularity and religiosity: the staging of secularism and islamthrough the icons of ataturka and the veil in turkey”. Religion and the State: A Comparative Sociology. 4(2): 225-244.