کنشگر فاعل و جنبش‌های جدید اجتماعی از دیدگاه آلن تورن

نوع مقاله : مروری

نویسنده

گروه مطالعات اروپا، دانشکدة مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

آلن تورن (1925- 2023م)، یکی از جامعه‌شناسان بزرگ فرانسه، را می‌توان جامعه‌شناس فردا نامید. او در آثار گوناگونش پایان دورانی از زندگی بشر و آغاز دوران جدیدی را ترسیم کرده است. پایان جامعة پساصنعتی و آغاز جامعة فرامدرن فرضیة اصلی تورن است. جامعة فرامدرن بر پایة ارتباطات و بر محور کنشگر تازه‌ای به‌نام کنشگر فاعل (سوژه) استوار است. تورن می‌کوشد ویژگی‌های این جامعة جدید و تفاوت کنشگر فاعل را با کنشگران اجتماعی و جامعه‌شناسان کلاسیک نشان دهد. اندیشه‌های تورن نقطة مقابل همة جامعه‌شناسان کلاسیک وبزرگان هم‌عصر اوست. او می‌کوشد کنش را از قیدوبند همة الزام‌های اجتماعی و فرافردی آزاد کند. الزام‌ها ناشی از جامعه‌پذیری و مفاهیمی چون ترقی و تکامل تاریخی و پدیده‌ای به‌نام نظام‌های اجتماعی تعیین‌کنندة کنش در قرنی است که از دیدگاه تورن به‌سر رسیده است. به باور تورن، فهم تحولات اجتماعی کنونی اروپا، به‌ویژه کشور فرانسه، در گرو برداشتی درست از جنبش‌های جدید اجتماعی است. این جنبش‌ها، برخلاف جنبش‌های گذشته، ساختة کنشگرفاعل، آزاد و خودمختار است، درصورتی‌که جنبش‌های قرن بیستم ساخته و پرداختة کنشگر منفعل اجتماعی بود. در این مقاله، مسیر رسیدن به این نظریة تورن بررسی و مرور می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزة موضوعی: فرانسه

Scope: France

تورن آ. (1401). برابری و تفاوت. ترجمة صادقی س. تهران: نشر ثالث.
 
Bourdieu P. (1981). "La représentation politique; éléments pour une théorie du champ politique". Actes de la Recheche en scinces Sociales. 3-24.
Duber F. (2019). "Touraine: le sujet contre le système". Lua Nova: Revista de Cultura e Política, 15-35.
Touraine A. (2022). Les société modernes: Vivre avec des droits entre identité et intimité. Paris: Seuil.
--------------- (2021). La société de communication et ses acteurs. Paris: Le Seuil.
--------------- (2018). Defence de la modernite. Paris: Seuil.
--------------- (2016). Le nouveau siecle politique. Paris: Seuil.
--------------- (2015). Touraine, Alain. 2015. Nous, sujets humains. Paris: Seuil. Paris: Seuil.
--------------- (2013). La fin des sociétés. Paris: Seuil.
--------------- (2010). Apres la crise. Paris: Le Seuil
--------------- (2006). Le monde des femmes. Paris: Fayarad.
--------------- (1992). Critique de la modernité. Paris: Fayard.
--------------- (1984). Le retour de l’acteur. Paris: Fayard.
--------------- (1978). La voix et le regard. Paris: Seuil.
--------------- (1973). Production de la société. Paris: Seuil.
--------------- (1969). La société post-industrielle. Paris: Denoël.
--------------- (1968). Le mouvement de Mai ou le communisme utopique. Paris: Seuil.
--------------- (1966). La consceince ouvrière. Paris: Seuil.
--------------- (1965). Sociologie de l'action. Paris: Seuil.