تحلیل اثر جنگ روسیه و اوکراین بر شاخص‌های منتخب اقتصاد گندم در مصر

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مطالعات غرب آسیا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران

2 گروه اقتصاد، دانشکدة مدیریت و اقتصاد، دانشگاه کوفه، نجف، عراق.

چکیده

مطالعه حاضر در چارچوب پارادایم رئالیسیم مبتنی بر اقتصاد سیاسی بین‌الملل و با تأکید بر اهمیت مفهوم امنیت غذایی به دنبال پاسخگویی به این سؤال بوده که میزان تأثیرپذیری اقتصاد گندم در مصر از جنگ روسیه و اوکراین چگونه بوده است؟ این کار از طریق محاسبه و تحلیل شاخص‌های منتخب اقتصاد گندم (شکاف غذایی، خودکفایی و وابستگی به خارج) صورت گرفته است. باتوجه به ادامه روند افزایشی مصرف و کاهش تولید گندم در مصر، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد میزان شکاف غذایی افزایش پیدا کرده، نسبت خودکفایی کاهش یافته و نسبت وابستگی به خارج از کشور افزایش قابل توجهی داشته است. دولت مصر بسته‌ای از اقدامات را برای کاهش فشار بحران به شهروندان خود طراحی کرده که از مهمترین آنها تشویق گندمکاران به تولید بیشتر از طریق افزایش قیمت خرید تضمینی و تکمیل سوله‌های استراتژیک و افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی است. ادامه توسعه سطح زیرکشت غلات به ویژه گندم از طریق توسعه افقی، ادامه حمایت از مطالعات علمی و فنی مربوط به گندم به ویژه گونه‌های جدید، تنوع بخشی با بازارهای وارداتی و کاهش درصد تلفات گندم تولیدی و وارداتی از مهمترین پیشنهادهای مطالعه حاضر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

بهرامی ف. نظری م‌ر. (1396). «کاهش شکاف عرضه و تقاضای محصولات باغی با تأکید بر پایداری منابع آبی کشور». فصلنامة علوم محیطی. 15(3): 39- 54.
جواهریان ز، فاتح وحدتی ا، رحمتی ع، زمانی ل. (1395). اهداف توسعة پایدار. تهران: سازمان حفاظت محیط زیست.
جولایی ر، جیران ع‌ر. (1387). «مطالعه‌ای کاربردی در تعیین راهبرد تولید گندم در کشور». اقتصاد کشاورزی و توسعه. 16(2): 147- 165. doi: 10.30490/aead.2008.58874.
عسکری حصن ش. انوشه ا، عمرانی ن. (1396). «مفهوم امنیت از منظر رئالیسم، لیبرالیسم، سازه‌انگاری و انتقادی». سیاست‌پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق). 4(11): 81- 103.
میان‌آبادی ح، قریشی س‌ز. (1401). «تبیین پارادایم‌های‌‌‌ رئالیسم و لیبرالیسم در مناسبات هیدروپلیتیکی». فصلنامة بین‌المللی ژئوپلیتیک. 18(65): 150- 186 doi: https://dorl.net/dor/20.1001.1.17354331.1401.18.65.6.2 .
نیکنامی ر. (1402). «تأثیر جنگ اوکراین بر امنیت غذایی جهانی بر اساس مدل تحلیل راهبردی پِست». مطالعات کشورها. 1(4): 631- 665. doi: https://doi.org/10.22059/jcountst.2023.365682.1066.
 
البهائى س. (2017). تقریر أوضاع الأمن الغذائی فى مصر. معهد التخطیط القومى.
الجهاز المرکزى للتعبئة العامة والإحصاء (2022). «مصر فى أرقام، الجهاز المرکزى للتعبئة العامة والإحصاء». https://www.capmas.gov.eg/Pages/Publications.aspx?page_id=5104&Year=23602. (Accessed on: 27/08/2023)
حلمى م‌ن‌. (2023). «تداعیات الحرب الروسیة الأوکرانیة على حجم الواردات المصریة من القمح». مجلة اسیوط العلوم الزراعیة. 54(2): 250- 267. doi: https://doi.org/10.21608/ajas.2023.197257.1238 .
خریطة مشروعات مصر. (2023). https://egy-map.com/project/. (Accessed on: 27/08/2023).
سلیمان س‌أ. (2019). «الزراعة الذکیة ً مناخیا فى مواجهة تأثیر التغیر المناخى على الأمن الغذائى المصرى، الجمعیة المصریة للاقتصاد الزراعى». المجلة المصریة للاقتصاد الزراعى.29(4). doi: 10.21608/MEAE.2019.113101.
محمود ح‌ع‌م. (2014). «دراسة اقتصادیة تحلیلیة للوضع الراهن ومستقبل الاکتفاء الذاتى من القمح فى مصر». المجلة المصریة للبحوث الزراعیة. ٩٢(2): 781- 801. doi: 10.21608/ejar.2014.156315.
المرکز المصرى للدراسات الاقتصادیة (2021). کتیب الإحصاءات الاقتصادیة. جمهوریة مصر العربیة، المرکز المصرى للدراسات الاقتصادیة.
الهیئه العامه للاستعلامات. (2022). «مؤشرات وبیانات اقتصادیة». https://www.sis.gov.eg/?lang=ar . (Accessed on: 27/08/2023).
وزارة التخطیط والتنمیة الاقتصادیة. (2016). استراتیجیة التنمیة المستدامة رؤیة مصر ٢٠٣٠.
وزارة التموین والتجارة الداخلیة. (2022). «تقاریر سنة 2022».
Al-Baha'i S. (2017). Report on the food security situation in Egypt. National Planning Institute. [in Arabic]
Al-Hiyeh Al-Ame for Inquiries. (2022). https://www.sis.gov.eg/?lang=ar. (Accessed on: 27/08/2023). [in Arabic]
Al-Masri Center for Economic Studies. (2021). Book of Economic Statistics-Egyptian Arab Republic. Al-Masri Center for Economic Studies. [in Arabic]
Askari hesn, S, Anoosheh E, Emrani N. (2017). “Concept of security in theory (realism, liberalism, constructivism, criticism)”. Iranian Political Research. 4(11): 81-103. [in Persian]
Baffes J, Nagle P (2022). “Commodity prices surge due to the war in Ukraine”. World Bank Blogs. https://blogs.worldbank.org/developmenttalk/commodity-prices-surge-due-war-ukraine.
Bahrami F, Nazari MR. (2016). “Reducing the supply and demand gap of horticultural products by emphasizing the sustainability of the country's water resources”. Environmental Science Quarterly. 15(3): 39-54. [in Persian]
Central Agency for Public Mobilization and Statistics (2022), “Egypt in figures, Central Agency for Public Mobilization and Statistics”. https://www.capmas.gov.eg/Pages/Publications.aspx?page_id=5104&Year=23602). (Accessed on: 27/08/2023). [in Arabic]
ElDalee A, Elwakeel S, Elghaweet M. (2022). “An economic study for the impact of world crisis on wheat production and imports in Egypt”. Journal of the Advances in Agricultural Researches. 27(3): 520-529. doi: https://dx.doi.org/10.21608/jalexu.2022.153493.1075.
Eltayb AT. (2023). “Impact of the Ukrainian War and the global crisis on food security in Egypt. Scientific Journal of Economics and Trade. 53(3): 171-212.
FAO. (2022). “The State of Food and Nutrition in the World 2022”. https://www.fao.org/3/cc0639en/online/sofi-2022/food-security-nutrition-indicators.html. (Accessed on: 04/09/2023).
----------------. (2021). “Afghanistan Wheat Import Quantity”. https://www.fao.org/faostat/en/#data/TM/visualize.  (Accessed on: 29/08/2023)
FAS: Foreign Agricultural Service (2023). “Egypt: Wheat Production by Governorate”. https://ipad.fas.usda.gov/countrysummary/Default.aspx?id=EG&crop=Wheat. (Accessed on: 01/09/2023).
Helmi MN. (2023). “The repercussions of the Russian-Ukrainian war on the volume of Egyptian wheat imports.” Assiut Journal of Agricultural Sciences. 54(2): 250- 267. [in Arabic]
IMF. (2022). How War in Ukraine Is Reverberating Across World’s Regions”. https://www.imf.org/en/Blogs/Articles/2022/03/15/blog-how-war-in-ukraine-is-reverberating-across-worlds-regions-031522#:~:text=The%20conflict%20is%20a%20major,slower%20growth%20and%20faster%20inflation. (Accessed on: 02/09/2023).
Javaherian Z, Vahdati A, Rahmati A, Zamani L. (2016). Sustainable Development Goals. Tehran: Environmental Protection Organization. [in Persian]
Julai R, Jiran AR. (2008). “Comparative advantage or self-sufficiency? Applied research for determining wheat production strategy in Iran”. Agricultural Economics and Development. 16(2): 147-165. doi: 10.30490/aead.2008.58874.  [in Persian]
Lu Y, Yongxun Zh, Yu H, Lulu H, Yangfen Ch. (2022). "Experiences and lessons from agri-food system transformation for sustainable food security: A review of China’s practices". Foods. 11(2): 137. https://doi.org/10.3390/foods11020137.
Mahmoud HAM. (2014). “An analytical economic study of the current situation and the future of wheat self-sufficiency in Egypt”. Al-Masriyyah for Agricultural Research. 92(2): 781-801. doi: 10.21608/ejar.2014.156315. [in Arabic]
Mazloum A, Rizk A, Muhab N, Asal Z. (2021), “Addressing food insecurity in Egypt: Toward sustaining food access for all”. AUC Knowledge Foundation. American University in Cairo. Papers, Posters, and Presentations. 87. https://fount.aucegypt.edu/studenttxt/87. (Accessed on: 01/09/2023).
Mianabadi H, Ghoreishi SZ. (2022). “Realism and Liberalism Paradigms in Hydro-political Interactions”. Geopolitics Quarterly. 18(65): 150-186. doi: https://dorl.net/dor/20.1001.1.17354331.1401.18.65.6.2.  [in Persian]
Ministry of Planning and Economic Development. (2016). Sustainable Development Strategy of Egypt Vision 2030. Ministry of Planning and Economic Development. [in Arabic]
Ministry of Supply and Internal Affairs. (2022). “2022 Annual Reports. http://www.msit.gov.eg/index.html. (Accessed on: 27/08/2023). [in Arabic]
Niknami R. (2024). “The effect of Ukraine war on global food security based on PEST's strategic analysis model”. Journal of Countries Studies. 1(4): 631-665. doi: 10.22059/jcountst.2023.365682.1066 [in Persian]
Prantner Z, Abdel-Ati Al-Naggar A. (2023). “Economic and political impact of the Russia-Ukraine War on Egypt”. Historical Periodical. 16:59: 272-281. doi: 10.21608/KAN.2023.326131.
Projects map of Egypt. (2023). https://egy-map.com/project/. (Accessed on: 27/08/2023). [in Arabic]
Shehata G, Zahran H, Srour A. (2023). “Egyptian food security of wheat in light of new challenges”. Proceedings in System Dynamics and Innovation in Food Networks. http://dx.doi.org/10.18461/pfsd.2023.2314.
Suleiman SA. (2019). “Smart agriculture or climate change in the face of the impact of climate change on Egyptian food security, Al-Masriyyah Association for Agricultural Economics. Al-Majjal al-Masryi for Agricultural Economics. 29(4). doi: 10.21608/MEAE.2019.113101. [in Arabic]
UNCTAD. (2022). “Ukraine war cuts global growth prospects by 1%”. https://unctad.org/news/ukraine-war-cuts-global-growth-prospects-1. (Accessed on: 03/09/2023).
Wally A, Olutayo O. (2022). Import Challenges and High Prices Reduces Egypt’s Wheat and Corn Imports. Untied States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service.
 
مطالعات کشورها
دوره 2، شماره 1
1403
صفحه 161-183

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 مهر 1402
  • تاریخ بازنگری: 30 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 05 آذر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار