بانک توسعة جدید بریکس؛ تأملی بر عقلانیت نهادی و مجذوبیت کارکردی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

گروه روابط بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

نخستین ثمرۀ سال‌ها گفتگو و مباحث انتقادی در اجلاس بریکس به‌منظور اقدام و نوآوری در فضای اقتصاد سیاسی بین‌المللی تأسیس بانک توسعة جدید بود که از سال 2015م کار خود را شروع کرد. این بانک عزم آن دارد که به اقتصادهای درحال‌توسعه و نوظهور منابع مالی و مساعدت‌های فنی عرضه دارد. در این مقاله، پاسخ به این سؤال دنبال شده است: بانک توسعة جدید بر مبنای کدام عقلانیت، انگیزه‌ها و اولویت‌هایی به ایفای نقش در نظام اقتصادی‌ـ‌مالی بین‌المللی پرداخته است؟ فرضیة مقاله این است که بانک توسعة جدید بر مبنای عقلانیت نوآوری تکاملی و منبعث از قدرت اقتصادی با الگوی پویش چهار وجهیِ ظرفیت‌ـ‌حق‌ـ‌وظیفه‌ـ‌اثرگذاری به ایجاد مرجعیت و مجذوبیت پرداخته است. این الگو برای حل مشکلات جهان درحال‌توسعه، توجه به اولویت‌های مبرم و بحران‌خیز (ازجمله زیرساخت‌های اقتصادی‌ـ‌اجتماعی و آثار تغییرات اقلیمی) نقشی مساعدتر از نظم جریان اصلی (نظام بِرِتِن وودز) داراست. روش پژوهش در این مقاله بر اساس رویکرد توصیفی، تفسیری و مفهومی در نظام اقتصاد سیاسی بین‌المللی است. قدرت‌های مؤسس بریکس و بانک توسعة جدید تلاش دارند تا با عملکرد مثبت و سازندة خود در این نهادها و ساختارها، این ساختار جدید را در نظام اقتصادی‌ـ‌مالی بین‌المللی برجسته کنند و پارادایم نهادی رقابتی و مدیریتی خود را در ادارة امور بین‌المللی توسعه تثبیت کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حوزة موضوعی: بریکس

Scope: BRICS

قاسمی، ف. (1402). قدرت و سیاست بین‌الملل. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کریمی ح‌ر، موسوی شفائی م، اسلامی م. (1398). «نهادسازی موازی گامی در جهت گذار صلح‌آمیز نظم بین‌الملل (زنجیرة ارزش چین‌محور در برابر نظم آمریکایی)». مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل. 2(2): 367- 394. doi: https://doi.org/10.22126/ipes.2020.4712.1198 .
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران (1402). بانک توسعة جدید: ساختار، کارکرد و چشم‌انداز عضویت ایران (دیپلماسی اقتصادی ایران). https://otaghiranonline.ir/UFiles/Docs/2023/8/23/Doc20230823083343612.pdf.  (دسترسی: 12 آذر 1402).
موسی‌زاده ر، خسروی ب. (1394). «بریکس و نهادسازی بین‌المللی». فصلنامة سیاست خارجی. 29(4): 111- 145
میرترابی س، قربانی شیخ‌نشین ا، منوری ع، خزایی ا. (1402). «نقش کمک خارجی چین در خیزش اقتصادی این کشور در سال‌های 2000- 2021)». مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل. 6(1): 289- 319. doi: https://doi.org/10.22126/ipes.2023.8764.1547 .
نوروزی ح. (1387). «اقتصاد جهانی و دیپلماسی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه: ظرفیت‌های پردازش گفتمانی و قاعده‌سازی». پژوهشنامة دیپلماسی اقتصادی. تهران: پژوهشکدة تحقیقات استراتژیک.
 
Aleksia C, Bakhtiar AR. (2023). “BRICS as new alternatives in reforming international financial institutions and economic partnerships. Insignia Journal of International Relations. 10(2): 128-143.
Almeida ThF, Silva RL. (2018). The Development Bank of BRICS. BRICS Law Journal. 5(4):5-32.
Bordo M, James H. (2000). “The international monetary fund: It’s present role in historical perspective. National Bureau of Economic Research. Working Papers 7724. https://www.nber.org/papers/w7724. (Accessed on: 25/12/2023)
Boughton JM. (2001). Silent Revolution: The International Monetary Fund, 1979-1989. Washington DC: International Monetary Fund, Publication Services.
BRICS (2023). “BRICS and Africa: Partnership for mutually accelerated growth, sustainable development and inclusive multilateralism”. https://web.archive.org/web/20091007151833/http://www2.goldmansachs.com/ideas/brics/building-the-world.pdf. (Accessed on: 03/01/2024)
Cooper AF. (2017). “The BRICS’ New Development Bank: Shifting from material leverage to innovative capacity”. Global Policy. 8: 3. doi: 10.1111/1758-5899.12458.
Duggan N, Ladines A, Juan C, Marek R. (2022). “The structural power of the BRICS (Brazil, Russia, India, China and South Africa) in multilateral development finance: A case study of the New Development Bank”. International Political Science Review. 43(4): 495-511. doi: 10.1177/01925121211048297.
Hochstetler K. (2014). “Infrastructure and sustainable development goals in The BRICS-Led New Development Bank”. Policy Brief. 46. http://www.cigionline.org/.
Hooijmaaijers B. (2022). The internal and external institutionalization of the BRICS countries: The case of the New Development Bank”. International Political Science Review. 43(4): 481-494. doi: 10.1177/01925121211024159.
IMF. (2023a). IMF Country Report No. 23/409, Article IV Consultation, First Reviews under the Extended Credit Facility Arrangement, Arrangement under the Extended Fund Facility, and the Resilience and Sustainability Facility Arrangement, Bangladesh. https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2023/12/13/Bangladesh-2023-Article-IV-Consultation-First-Reviews-Under-the-Extended-Credit-Facility-542460. (Accessed on: 22/01/2024)
IMF (2023b). United Arab Emirates: 2022 Article IV Consultation-Press Release; and Staff Report. IMF Country Report No. 23/223. https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2023/06/22/United-Arab-Emirates-2022-Article-IV-Consultation-Press-Release-and-Staff-Report-535073. (Accessed on: 21/01/2024)
IMF. (2021). Arab Republic of Egypt. 2021 Article IV Consultation, Second Review Under the Stand-By Arrangement-Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director for the Arab Republic of Egypt, IMF Country Report No. 21/163. https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2021/07/22/Arab-Republic-of-Egypt-2021-Article-IV-Consultation-Second-Review-Under-the-Stand-By-462545. (Accessed on: 11/01/2024)
IMF (October 2018). “A Decade after the Global Financial Crisis: Are We Safer?”. Global Financial Stability Report. Washington: International Monetary Fund, Publications Services.
Keohane RO. (1988). “International institutions: Two approaches”. International Studies Quarterly. 32(4): 379-39.
Martin LL, Simmons BA. (1998). “Theories and empirical studies of international institutions”. International Organization. 52(4): 729-757.
Ming L. (2016). “BRICS development: A long way to a powerful economic club and New International Organization”. The Pacific Review. 29(3): 443-453. doi: 10.1080/09512748.2016.1154688.
NDB: New Development Bank. (2022). New Development Bank General Strategy for 2022–2026; Scaling up Development finance for a sustainable Future. https://www.ndb.int/wp-content/uploads/2022/07/NDB_StrategyDocument_Eversion-1.pdf. (Accessed on: 10/01/2024)
--------------------. (2017). NDB’s General Strategy: 2017-2021. https://www.ndb.int/wp-content/uploads/2017/08/NDB-Strategy.pdf. (Accessed on: 06/01/2024)
Sarkar R. (2016). “Trends in global finance: The New Development (BRICS) Bank”. Loyola University Chicago International Law Review. 13(2): 89-103. https://lawecommons.luc.edu/lucilr/vol13/iss2/2, (Accessed on: 23/12/2024).
Smartair (2023). “Top 25 Cities with Worst Air Pollution (2023 Rankings)”. smartairfilters.com/most polluted cities/2023. (Accessed on: 01/02/2024).
Stuenkel O. (2017). “New development banks as horizontal international bypasses: towards a parallel order?”. American Journal of International Law. 111: 229-230. https://doi.org/10.1017/aju.2017.62.
UNEP (2023). “Emissions Gap Report 2023; Broken Record; Temperatures hit new highs, yet world fails to cut emissions”. UN: UNEP Publications.
Wang H. (2019). “The New Development Bank and the Asian Infrastructure Investment Bank: China’s ambiguous approach to global financial governance”. Development and Change. 50(1): 221-244. doi: 10.1111/dech.12473.
--------------------. (2017). “New Multilateral Development Banks: Opportunities and challenges for global governance”. Global Policy. 8: 1. doi: 10.1111/1758-5899.12396.